hypnos.pl - Medytacja : Wstęp , Czy to działa? , Wspomaganie , Biofeedback , Tradycje : Buddyzm ZEN , TM , Crześcijaństwo , Osho , Autohipnoza : Techniki , Trening autogenny , Autosugestia

Biofeedback

Wprowadzenie - Test zestawu Watcher

Urządzenia do biofeedback'u (biologicznego sprzężenia zwrotnego)

Są to raczej kosztowne urządzenia pozwalające zsynchronizować fale mózgowe na zasadzie sprzężenia zwrotnego, czyli uświadamiania sobie takich funkcji organizmu, które zazwyczaj przebiegają automatycznie, bez udziału naszej świadomości. Wykorzystując tę technikę można także nauczyć się kontrolować (w ograniczonym zakresie) takie funkcje organizmu jak przepływ krwi i częstotliwość uderzeń serca.

Jednym z przyrządów wykorzystujących te zjawisko jest Silva Trainer 1. Mierzy on oporność elektryczną skóry, która zmienia się wraz z częstotliwością fal mózgowych i w zależności od tej wartości oscyluje z określoną częstotliwością (zwykle wydając krótkie dźwięki o jakieś częstotliwości). Im bardziej się relaksujesz, tym wolniej pracuje twój mózg i tym wolniej oscyluje Trainer. Biologiczne sprzężenie zwrotne polega tutaj na tym, że mózg na bieżąco rozpoznaje, kiedy spowalnia częstotliwość fal mózgowych i naturalnie eliminuje te elementy które w tym przeszkadzają.

Biofeedback wykorzystuje też znane urządzenie do nauki języków - Sita Learning System. W tym przypadku do wprowadzenia w stan alfa wykorzystane zostały okulary z dwiema migającymi diodami i czujnik reagujący na rytm oddechu. Więcej o tym urządzeniu znajdziesz na stronie SITA.

Istnieje wiele przyrządów wykorzystujących biofeedback i w miarę możliwości będziemy podawać o nich informacje. Jeżeli wiesz coś więcej i chciałbyś się tym podzielić - daj mi znać.

Test zestawu Watcher

Wrażenia - W działaniu - Podsumowanie

Zestaw do testów udostępniła nam firma Futuremind Polska, producent urzązdenia (http://www.relaksacja.pl/).

Watcher jest urządzeniem działającym na zasadzie biologicznego sprzężenia zwrotnego (biofeedback). W swym działaniu wykorzystuje zależność pomiędzy poziomem rozluźnienia, a opornością naskórka (oporność naskórka zwiększa się wraz ze wzrostem rozluźnienia).

Urządzenie do pracy wymaga komputera wraz z kartą dźwiękową. Mamy do dyspozycji trzy programy:

• bio - główna aplikacja, która równocześnie nagrywa poziom relaksu i wykorzystuje biofeedback, modulując częstotliwość generowanego dźwięku wraz ze zmianą poziomu rozluźnienia
• recorder - służy do nagrywania poziomu relaksu
• viewer - pozwala przeglądać i porównywać poszczególne nagrania dokonane przy użyciu pozostałych programów.

Najważniejszą częścią zestawu jest sam interfejs "Watcher" i dołączone do niego elektrody. Interfejs z jednej strony jest podłączany do portu joysticka odpornym na zakłócenia kablem wysokiej jakości, a z drugiej dwoma czujnikami do których, po przez elektrody, podłączeni jesteśmy my. Elektrody mocujemy na dwóch różnych palcach jednej ręki. Zastaw, który otrzymałem do testów zawierał także douszne słuchawki stereofoniczne wraz z przedłużaczem (bardzo przydatnym, jeśli ktoś nie ma słuchawek bezprzewodowych), kabel służący do podłączenia magnetofonu do karty dźwiękowej (jakby ktoś chciał skorzystać np. z kaset do nauki języków) i całkowicie zaciemnione okulary, mające lepiej odizolować nas od otoczenia.

Wrażenia

Elektrody

Wraz z urządzeniem otrzymujemy 20 par elektrod, które są jedyną częścią wymienną zestawu. Może to być pewną niedogodnością, jednak jest ona zdecydowanie rekompensowana osiągniętą dzięki temu wysoką czułością zestawu. Dodatkowe elektrody (pakowane po 10 sztuk) można zakupić w przystępnej cenie.

Słuchawki

Osobiście uważam, że słuchawki w takich zestawach powinny całą powierzchnią zakrywać uszy, co zapewnia zdecydowanie lepszą izolację od otoczenia. Pomimo tego mankamentu, te załączone w zestawie były dobrej jakości i w zupełności wystarczały do prawidłowego funkcjonowania zestawu.

Okulary

Okulary lepiej spełniałyby swoją funkcję, gdyby były nieco szersze, lub bardziej dopasowane do kształtów twarzy. Te, które otrzymałem, zostawiały pustą przestrzeń pomiędzy dolną krawędzią a policzkami przez którą dostawało się światło.
Na dzień dzisiejszy, w zestawie "Watcher" okulary nie są już oferowane.

Kompatybilność

Działanie zestawu jest uzależnione od typu karty dźwiękowej. Pech sprawił, że z moją standardową kartą dźwiękową (co prawda dość nietypową) zestaw odmawiał współpracy. Po wymianie karty na oryginalnego Sound Blaster'a wszystko pracowało bez problemu (zarówno na kartach Sound Blaster 16, 128 jak i LIVE!). Firma FutureMind cały czas pracuje nad kompatybilnością zestawu i wydaje mi się, że w razie wątpliwości związanych z posiadanym modelem karty dźwiękowej wyjaśni, czy urządzenie było na niej sprawdzane.

W działaniu

Jak można się przekonać w kilka sekund po podłączeniu zestawu, oporność skóry jest dobrym wyznacznikiem rozluźnienia a zestaw dość dobrze i szybko reaguje na każdą zmianę np. naszego nastroju. Podczas irytacji, częstotliwość dźwięku generowanego przez bio natychmiast się zwiększała. Analogicznie, po zamknięciu oczu i rozluźnieniu się, zestaw reagował zmniejszeniem częstotliwości i przyjemniejszym dźwiękiem.

Przykładowa sesja relaksacyjna z programem Bio zarejestrowana prez zestaw.

1 - gwałtowne pełne przebudzenie z głebokiego poziomu rozluźnienia 2, 3 - świadome zwiększenie częstotliwości fal mózgowych (połączone z otwarciem oczu w trakcie sesji)

Zastosowanie

Zestaw daje możliwość obiektywnego stwierdzenia poziomu rozluźnienia. To jest coś, czego brakuje szczególnie na początku nauki autohipnozy czy relaksacji. Dzięki "Watcher'owi" jesteśmy w stanie łatwo ocenić, które techniki relaksacyjne powodują najlepsze i najszybsze efekty. W normalnych warunkach trwa to znacznie dłużej i opiera się tylko na subiektywnych odczuciach.

Możemy wręcz naocznie (czy raczej "nausznie") stwierdzić, jak nasze reakcje podczas sesji relaksacyjnej wpływają na nasze rozluźnienie. Pozwala to na świadome wyeliminowanie tych elementów, które nas wytrącają z pożądanego stanu i koncentrację na tych dających oczekiwane efekty.

Funkcje relaksacyjne programu bio

Początkowo dźwięk generowany przez program bio trochę mi przeszkadzał i lepsze efekty osiągałem korzystając z tradycyjnych metod i programu recorder (który tylko rejestrował mój poziom rozluźnienia). Doszedłem do wniosku, że przy próbach osiągnięcia głębszych poziomów rozluźnienia, generowany dźwięk trochę przeszkadza.

Zmieniłem jednak zdanie po kilku sesjach, prawdopodobnie dlatego, że mój organizm nauczył się współgrać z zestawem i mechanizm biofeedback'u zaczął naprawdę działać. Dzięki temu, że dźwięk ten jest na początku nawet nieprzyjemny, organizm szybciej podąża w kierunku jego złagodzenia, które następuje wraz ze wzrostem rozluźnienia. Dodatkowo, na pewnym etapie rozluźnienia dźwięk się stabilizuje (utrzymuje stały ton niezależnie od rozluźnienia i nie jest już przerywany charakterystycznymi "piknięciami") i wydaję się, że organizm rozluźnia się jeszcze bardziej. Prawdopodobnie jest to spowodowane tym, że znika napięcie związane z mechanizmem biofeedbacku - organizm nie musi już "gonić samego siebie".

Podsumowanie

Zestaw w wersji podstawowej w chwili pisania tego tekstu kosztował 223 złote. Z jednej strony nie jest to mało, z drugiej natomiast mieści się w dolnej granicy cenowej tego typu urządzeń. Z tak unikalnymi funkcjami jak nagrywanie przebiegu relaksu jest to bardzo ciekawa oferta, szczególnie dla osób samodzielnie zgłębiających różne stany relaksacyjno-medytacyjne.

Współpraca z komputerem ogranicza nieco mobilność zestawu, ale daje w zamian użyteczne i konfigurowalne narzędzia. Oprogramowanie składa się z trzech imponujących, ale mimo wszystko stosunkowo prostych aplikacji, które można dalej rozbudowywać. Wydaję się, że na tym polu firma może wnieść jeszcze wiele ciekawego.

Podsumowując, zestaw oferuje konkretne funkcje w przystępnej cenie. Można go polecić każdej osobie, która jest świadoma możliwości jakie "Watcher" daje.

Copyright © 1999-2001 www.hypnos.pl (w9 de-sign)